Mark Kozelek brengt zijn muzikale stijl op de laatste Sun Kil Moon albums perfect onder woorden met de zinsnede “I’m gonna tell you a little story because, well, what the heck” uit het nummer ‘Cry Me A River Williamsburg Sleeve Tattoo Blues’. Als Kozelek die verhalen, en de muzikale ondersteuning, perfect op elkaar af weet te stemmen, krijg je een plaat zoals hij vorig jaar uitbracht. Benji was een emotionele reis, met elf nummers die draaien om een centraal thema: de dood.
Op Universal Themes is er geen grote onderlinge samenhang en heeft Kozelek ervoor gekozen om zijn toch al spaarzame muzikale aankleding nog wat Spartaanser te maken. Wat overblijft is een album dat zeker zijn momenten heeft, maar over het algemeen toch niet in de buurt komt van zijn vorige.
Universal Themes leest meer als een verzameling dagboeknotities dan het luisterboek dat Benji was. Kozelek vertelt over de meest dagelijkse dingen, hij kijkt naar HBO, doet dingen met zijn vrienden of haalt benzine, zonder dat zijn teksten echt weten te raken. Die verhalen worden ondersteund door Kozeleks kenmerkende gitaargetokkel en lo-fi drums van Sonic Youths Steve Shelley, met hier en daar een banjo of keyboards. De enige keer dat Kozelek een elektrische gitaar ter hand neemt, op ‘With A Sort Of Grace I Walked To The Bathroom To Cry’ voelt het instrument volkomen misplaatst.
Dat is ook een beetje het euvel met Universal Themes. Het album telt maar acht liedjes, maar klokt op een uur en tien minuten. ‘Ali/Spinks 2’ is met een krappe zeven minuten het kortste nummer op de plaat, terwijl er twee over de tien minuten gaan en drie nog eens de tien naderen. Benji was zware kost, maar door de lieflijke melodieën, en toch ook de hoop die door bleef schenen, kreeg het album ruimte om te ademen. De nummers op Sun Kil Moons nieuwste daarentegen voelen alsof er verschillende tracks zonder al te veel samenhang aan elkaar geplakt zijn.
Het is niet alleen maar kommer en kwel op Universal Themes. ‘Bird Of Films’ is een prachtig nummer en ook ‘Garden of Lavender’ is ontroerend, met Kozelek die zich in het vliegtuig druk maakt om de lavendelbloemen in zijn tuin. Die laatste is ook meteen de meest aangeklede track van het album, met mooie arrangementen en melodieën.
Universal Themes is bij lange na geen slechte plaat. Hij kan alleen niet aan de verwachtingen voldoen die Sun Kil Moon vorig jaar zelf geschapen heeft. Misschien was Benji ook wel zo’n krachttoer dat Kozelek er nu voor gekozen het zichzelf wat makkelijker te maken door maar gewoon op te schrijven wat er in zijn hoofd kwam.
Grappig genoeg eindigt Universal Themes op dezelfde plek als Benji; bij een concert van Kozeleks vriend Ben Gibbard (van Death Cab For Cutie en The Postal Service). Waar hij op Benji slechts een bezoeker en observator was, een licht zure zelfs die Gibbard zijn succes wat leek te misgunnen, mag hij hier plaatsnemen op het podium om gitaar te spelen voor Gibbard die zijn hand gebroken heeft.
