De vele gedaanten van PJ Harvey en Parish in één zinderend concert

Na de eerste samenwerking van Polly Jean Harvey en multi-instrumentalist John Parish in de vorm van Dance Hall At Louise Point (’96), volgde er helaas geen gezamenlijke tournee om die spannende, grillige plaat ook live ten gehore te brengen. Met hun nieuwe gezamenlijke project A Woman A Man Walked By betreden de twee met drie ervaren begeleiders gelukkig voor ons aanhangers wél de podia. Een show in de Amsterdamse Paradiso van woensdagavond was uiteraard binnen een mum van tijd uitverkocht. De 1500 gelukkigen krijgen deze avond een PJ Harvey te zien die in vijf kwartier in een verbazingwekkende hoeveelheid verschillende gedaanten kruipt, ondersteund door Parish en drie meer dan vaardige muzikanten – mogen we oudere heren zeggen? – waaronder toetsenist en vaste hulpkracht Eric Drew Feldman.

Blijkbaar zijn niet al die gedaanten geschikt voor op de gevoelige plaat. Slechts een handjevol fotografen mogen bij van tevoren aangewezen nummers op de setlist plaatjes schieten van de zangeres en haar begeleiders met stijlvolle pakken en hoeden. Ook al gaat het er in de muziek soms duister, heftig dan wel grillig aan toe: stuk voor stuk betreden ze breed lachend het podium, ook Harvey zelf in stijlvolle zwarte jurk van het soort dat we ook zagen in de video bij single My Black Hearted Love.

Dit op plaat gevaarlijk ronkende liedje is in dit concert een nog wat aarzelend gemusiceerde opening, maar van de uithalen van de inmiddels 39-jarige La Harvey is het direct weer op en top genieten. Ook een steeds beter beheerste, krachtiger stem komt blijkbaar met de jaren, zo zal voor het hele concert gelden. Het spel van de band blijft intussen het hele optreden ook bij heftiger stukken toch vrij ingehouden en beheerst, geheel volgens het geen-noot-teveel-principe en zodoende in dienst van de extreem gevarieerde composities van Parish en de altijd weer indrukwekkende zang van Harvey.

Zang die bovendien nummer voor nummer anders is: zelden zagen we haar tijdens een concert zoveel verschillende persoonlijkheden aannemen, zoals zij wel door de jaren heen op haar platen heeft gedaan. Een strenge, nerveus in haar handen meeklappende vrouw is ze in Sixteen,Fifteen,Fourteen, streng en licht maniakaal ‘there is no laughter in the garden’ sissend. Geen spoor meer van de meisjes in dit liedje met onheilspellende banjo, die zo lief verstoppertje aan het spelen waren. Wanhopig schreeuwt ze ‘Jesus, save me’, onder licht dat aandoet als onweer in het dertien jaar oude Taut, een van de vier nooit eerder live gehoorde nummers van Dance Hall At Louise Point die voorbijkomen. Ook hoogtepunten van dat album Civil War Correspondent en Rope Bridge Crossing komen al vroeg in de set voorbij.

Woedend en boos is ze in Pig Will Not (genade, ze bláft er zelfs in) of A Woman A Man Walked By (‘I want your fucking ass!), dat weergaloos overgaat in een rusteloze pianomantra waarop PJ alle hoeken van het podium opzoekt om met haar jurk in de hand te dansen. En dan is er nog de kwetsbare, kleine vrouw, in het uiterst intieme The Soldier (met Parish op ukelele) en spoken word-liedje Cracks In The Canvas. Hier ligt de dood op de loer: omdat Harvey momenteel een naaste aan het verliezen is, zo vertelt ze, hebben de bandleden vingerpoppetjes meegenomen op het podium om in te grijpen mocht haar stem overslaan. Paradiso heeft collectief een brok in de keel: een opvallend lang aanhoudend applaus doet deze vrouw waar je een optreden lang je ogen niet van kan afhouden bijna verlegen blozen.

Een toegift bevat als verrassing nog een soort country ‘n western-deun to hell en als indringende afsluiter het langzame, minimale walsje genaamd April, eerst half met de neus dicht gezongen, om vervolgens voor 1500 zielen aan haar lippen nog één keer alle vocale registers te openen. No way dat ook maar iemand iets van Harvey’s eigen werk gemist kan hebben tijdens dit zinderend mooie concert met vele gezichten. Een concert dat ook het thuis beluisteren van A Woman A Man Walked By nog een stuk indringender en mooier maakt. Een van de beste dingen die een concert naast meesleuren en ontroeren kan doen.