Ook een repetitie van My Bloody Valentine pakt indrukwekkend uit

Er zit spanning in de Eindhovense lucht, maandagavond. En uiteraard niet alleen vanwege een drukkende temperatuur en dreigend noodweer, dat later volop in de rest van het land zal losbarsten. De Iers-Engelse thunderstorm die rond half tien in De Effenaar wordt verwacht, luistert naar de legendarische naam My Bloody Valentine. De band die in de jaren tachtig en begin jaren negentig op EP’s en twee fantastische albums volop experimenteerde met liedjes, monotone zang en razende gitaarmuren, geeft sinds vorig jaar weer sporadisch optredens – nu nog nieuw plaatwerk. En de Effenaar is uitverkoren voor de enige Europese clubshow op het vasteland, als opwarmer voor het Spaanse Primavera Festival van komend weekend.

De bombarie in aanloop naar dit onbetwist unieke concert was uiteraard flink: een extra geluidssysteem werd ingehuurd voor perfect geluid en al vanaf zondag was het opbouwen en soundchecken geblazen. Intussen gingen er volop geruchten en verhalen op internet over een geluidsniveau 130 decibel (een opstijgende straaljager). En daar zijn we dan, maandagavond, dik duizend man sterk in een gek genoeg niet uitverkocht huis. De oordoppen worden inderdaad uitgedeeld; door het pand hangen briefjes met waarschuwen voor ‘extreme geluiden en extreme beelden’ van My Bloody Valentine. Argeloze voorbijgangers zullen wel gedacht hebben: waarom laten duizend man zich vrijwillig zo’n marteling in leiden?

Nu ja, voor velen bestaat de ‘marteling’ vooral uit het zeer hongerig moeten wachten op het hoofdgerecht, terwijl eerst voorafje Solex (lang niet gezien overigens!) aantreedt. Gevraagd door de band zelf of niet, als opwarmer voor wat zo komen gaat, zijn de speelse knutselliedjes van Liesbeth ‘Solex’ Esselink nogal misplaatst. Hoe leuk en lekker tegendraads ze soms ook zijn. Zelden zo’n lauw applaus voor een support act gehoord, en dat zegt in dit geval alles.

‘Kom maar op met die extreme beelden en geluiden’, denkt een gretige zaal collectief, inclusief zij die de band al eens eerder in Nederland zagen. Tientallen gele oordoppen lichten op in oren als de blacklights langzaam aangaan. Zonder poespas of ‘Goedenavond Eindhoven’ komt de band op, pakt de instrumenten, en dan klinkt na even aftikken een van de mooie prijsnummers van shoegaze-meesterwerk Loveless door de zaal: I Only Said, gekenmerkt door die helder krassende gitaren, het pakkendste MBV-melodietje dat er is en licht groovende drums. Wat direct opvalt: deze ronduit wonderschone opening is lang geen frontale aanval op ieders trommelvliezen. Jawel, het geluid is vanaf de eerste seconde bovengemiddeld hárd, maar zeker niet genadeloos zoals het volgens sommigen bij shows in Manchester moet zijn geweest. ‘Toen deed het met oordoppen in nog zeer.’ Ook zijn we wel eens getuige geweest van heftiger flitsende visuals: de vele kleuren op de grote backdrop ogen vooral erg mooi en bijpassend.

Dat het hoge volume dit keer ook zonder oordoppen is te verdragen, ligt volledig aan de sublieme, kraakheldere geluidsmix van de instrumenten, effecten en details in de zaal. Geen seconde ontstaat er een brij: daar zijn die twee PA’s dus goed voor. Al beginnen je oren na een minuut of vijf krassende feedback zeker wel te jeuken, het hoge volume zorgt absoluut voor de intensere beleving van andere Loveless-nummers verderop in de set, zoals Only Shallow (totale, gemene kakofonie) en het briljant slepende Come In Alone. Intussen wordt geen enkel nummer op dezelfde gitaren gespeeld; de effectpedalen op het podium zijn immens. My Bloody Valentine speelt niet alleen maar Loveless na: ook komt er genoeg van de verschillende EP’s voorbij, inclusief favorieten als You Made Me Realise en Cigarette In Your Bed.

Een ding is tot dan toe echter nauwelijks te horen: de zang van gitaristen Bilinda Butcher en bandleider Kevin Shields. Nu zijn vocalen of teksten bij deze muziek natuurlijk compleet ondergeschikt aan het totaalgeluid, maar toch bepaalt ook de zang in veel My Bloody Valentine-nummers mede de sfeer. Zeker de eerste helft van de set lijken de vocalen van de in smaakvolle oranje jurk gestoken Butcher op links en bandleider Kevin Shields afwezig, al zien we weldegelijk bewegende monden voor de microfoons. Toch jammer, als je weet dat er al de dag ervoor al uitgebreid gesoundcheckt is. Tot twee keer aan toe haalt een ‘one two’-soundcheck van Shields de vaart uit de set, geen bandlid dat verder iets zegt, en dat geeft op den duur toch het gevoel niet bij een briljant concert, maar bij een soort openbare repetitie voor komend weekend te zijn. Een evengoed bij vlagen adembenemende repetitie, dat dan weer wel. Er blijkt achteraf echter meer aan de hand. Shields blijkt bovendien maandagmiddag nog wat tijd in een Eindhovens ziekenhuis te hebben doorgebracht, vanwege kapotte stembanden. Als dat maar goed gaat in Spanje.

Vervelend, maar het stemmenmanco maakt met name de tweede helft van het concert niets minder intens en groots. We krijgen zowel volstrekt statisch gespeelde – alleen bassiste Debbie Googe beweegt mee op haar geluidsgolven – als ziedend gebrachte nummers Thorn en Isn’t Anything-hoogtepunt Nothing Much To Lose te verwerken. Butcher en Shields horen we na die kleine soundchecks eindelijk beter, bijvoorbeeld als de zangeres haar minimale zangpartij minuten lang herhaalt in het prachtig voortdreinende einde van het dansbare Soon. Tientallen zichtbaar genietende hoofden wiegen gewillig, bijna in trance mee. Na een uur is daar dan het moment waarvoor al die waarschuwingen zijn opgehangen: berucht slotstuk You Made Me Realise, dat na twee minuten ontaardt in de meest ongelofelijke gitaarmuur denkbaar, door sommigen wat onsmakelijk omschreven als het ‘holocaust-gedeelte’.

Broekspijpen, T-shirtmouwen, ingewanden, de bril op de neus en de Effenaar-fundamenten trillen een kwartier lang gewillig mee op deze goddelijke, almachtig heerlijke geluidsstorm, waarbij die onweersbuitjes in Nederland even later peanuts zijn. Ongelooflijk hoe de band volslagen stilstaand met de instrumenten en effecten in de weer is, terwijl er langzaam maar zeker een exodus richting uitgang begint. Of steeds meer mensen met oordoppen in grijpen naar hun oren. Totdat na een kwartier vanuit het niets dit liedje wordt hervat en binnen een minuut dit My Bloody Valentine-concert toch echt ten einde is. Volgens de Effenaar is er in de finale 117 decibel gehaald, wat tijdens de genadeklap met extra diepe bassen zal zijn geweest. Dat zal de Arbo die blijkbaar op bezoek was, niet tof hebben gevonden.

Wat je noemt indrukwekkend, ook al had dit concert kortom uiteindelijk meer weg van een ‘public rehearsel’ – wat het uiteindelijk ook was, face it – dan een werkelijk van begin tot eind overdonderend concert. De band zelf was naar verluidt achteraf niet helemaal tevreden, ondergetekende echter wel, met open mond nog wel. De volgende keer dat My Bloody Valentine weer in de buurt is, is op donderdag 20 mei op Pukkelpop in Hasselt. Grijp je kans, wellicht dat het dan wel helemaal af is en de term ‘legendarisch’ wel uit de kast mag?

Setlist:

I Only Said
When You Sleep
You Never Should
When You Wake
Cigarette In Your Bed
Come In Alone
Only Shallow
Thorn
Nothing Much To Lose
To Here Knows When
Slow
Soon
Feed Me With Your Kiss
You Made Me Realise

My Bloody Valentine – You Made Me Realise (live @ Effenaar, gepost door Jacques Tourneur)