Pinkpop, de zaterdag: Bruce Springsteen creërt zeldzame euforie

De veertigste aflevering van Europa’s oudste popfestival Pinkpop zal niet onverdeeld de boeken ingaan als een grandioze jubileumeditie waarvoor louter plaats is voor superlatieven. Een onevenwichtige programmering met naast enkele grote, dure acts zeker op maandag nogal wat eendagvliegsvulling, de op een na grootste act die afzegt en een Nederlandse vaste klant die ervoor in de plaats komt, zorgen her en der voor discussie en teleurstelling. Desalniettemin is het festival uiteindelijk zo goed als uitverkocht en was het zeker op de zaterdag nog nooit zo druk op Megaland. De reden hiervoor weet u: de komst van niemand minder dan Bruce Springsteen and the E Street Band als grootste act die Pinkpop ooit in haar 40-jarige geschiedenis heeft mogen verwelkomen.

Ook andere smaakmakers als The Killers en Elbow staan deze dag geprogrammeerd, wel naast aanzienlijk minder relevante acts als Noisettes, Just Jack en intussen ook voormalig Soundgarden- en Audioslave-zanger Chris Cornell. Van grootse perioden met Soundgarden een kleine 20 jaar terug naar een pijnlijk mislukte R ‘n B-plaat gemaakt met Timbaland: dat lijkt intussen op een enkeltje down the drain voor Cornell.

De krachtige rockstrot heeft hij echter nog steeds, zo bewijst hij met zijn schorre uithalen op zaterdagmiddag als opener op het hoofdpodium van Pinkpop. Maar ja, hoe kun je daarvan nog onder de indruk zijn als die stem opeens stupide urbantekstjes als ‘that bitch ain’t part of me’ zingt? Zelfs al is er live gelukkig niets over van de gelikte Timbaland-sound en lijken die nieuwe nummers van album Scream zeker weer meer op rock, ze doen soms ronduit pathetisch aan. Maar pijnlijk wordt het pas als blijkt hoe weinig bijval er op het veld zelfs is voor toch goed rockende uitvoeringen van Soundgarden’s Spoonman en Hunger Strike van Temple of the Dog – oorspronkelijk een duet met Eddie Vedder. Het zijn hoogtepuntjes in een verder nogal vlak optreden: Chris Cornell lijkt definitief in de bak ‘vergane glorie’ aanbeland.

“We’re better then Chris Cornell”, zijn dan ook de treffende openingswoorden van NOFX-zanger Fat Mike van punkrockcombo Me First and The Gimme Gimmes. Hoe middelmatig de set van Chris Cornell ook is: dat mocht dit zooitje ongeregeld met leden van NOFX, Lag Wagon en Foo Fighters willen. De band maakt om de zoveel tijd albums met covers van beroemde popklassiekers, en die  uitvoeringen van Sloop John B. Rocket Man of Me & Julio Down By The Schoolyard in punkrockjas zijn soms best vermakelijk en grappig. Op plaat dan, of tijdens een feestje. Een uurtje lag op Pinkpop is de band vooral melig, flauw, slordig, en als de pauzes met grappen langer duren dan liedjes, wordt het op den duur zelfs vervelend.

Redding komt er warempel in de vorm van The Killers, een van de trekpleisters voor het jongere publiek op deze Pinkpop en mengers van slimme popsongs met vleugjes jaren tachtig-kitch, glamour en wat schaamteloos jatwerk, plus de nodige stadion-stampers. De verhalen gaan dat de band uit Las Vegas aanvankelijk de maandag zou afsluiten, maar met Bruce Springsteen op de bill veranderde dat. Nu staan The Killers in de volle zon, zonder een grootse lichtshow Het openingssalvo is vrij riskant en niet misselijk: de set begint met de twee grootste hits: Human van jongste album Day & Age en Somebody Told Me van debuut Hot Fuss, gezongen door een Brandon Flowers in een soort verenpak, die er meteen met zijn bandmaten volop voor gaat. Achteraf hoor je waarom: groot idool meneer Springsteen stond in de coulissen mee te kijken, goedkeurend bovendien.

Maar houdt de band de aandacht nog een vol uur vast, met een publiek dat door die hits meteen optimaal is opgewarmd? Jawel, ondanks een kleine dip halverwege en een cover van Joy Division’s Shadowplay die nog steeds niet lekker zit. Want ook de oh oh-meebrulmelodie van Spacemen wordt toch achter de geluidstoren meegebruld, en dan hebben we beste Killers-nummer Mr. Brightside en When You Were Young nog niet eens gehad. Hoofdrolspeler Flowers is inmiddels veel beter gaan zingen, de wat minder prominent aanwezige bandleden klinken strak, de hits brengen de festivalwei in vervoering: deze knappe meezing en -klapshow is behoorlijk verrassend meer dan goed en kan de als sterke liveband uitgegroeide Killers nog veel verder brengen.

Enkele clichés kunnen uit de kast, want het moment is daar waarvoor bijna 60.000 mensen zich deze dag op Megaland hebben verzameld en vlak na The Killers voor naar voren dringen: voor een stomende, uiterst zeldzame festivalshow van de 59-jarige Bruce Springsteen en de sterren van The E Street Band. Voor vele fans in het voorste vak zal het niet de tweede, of zelfs derde, vierde of vijfde Boss-show zijn geweest, voor ondergetekende is het op Pinkpop de tweede, maar alle belangrijke elementen van een Springsteen-liveshow – van die zekerheden in het leven – lijken van de eerste tot de laatste noot herkenbaar: uiteraard om te beginnen de ene na de andere prachtsong uit het indrukwekkende oeuvre – we krijgen er in 2,5 uur een uitgebalanceerde dwarsdoorsnede van een stuk of 25 nummers te horen, vooral optimistisch, blij en hoopvol van toon -, volop onderonsjes tussen bandleden annex goede vrienden en contact tussen Bruce en zijn fans en waanzinnig hecht spel van deze groep die dit al 35 jaar doet, met zo mogelijk meer passie en bevlogenheid dan alle overige bands op Pinkpop bij elkaar.

De setlist ligt in deze Working On A Dream-tournee in grove lijnen vast, dus is de opener het onverwoestbare Badlands, wat de toon direct zet en meteen het hele veld tot ver achterin laat meezingen. De openingsklanken van Out In The Street en She’s The One zorgen voor applaus- en joelgolven van herkenning. Nieuw werk van Magic of Working On A Dream is vrij schaars: het leeuwendeel in deze set komt uiteindelijk van de albums Born To Run, Darkness On The Edge Of Town en Born In The USA, inclusief grote hits Born To Run, Dancing In The Dark en Glory Days.

De toon wordt na een kwartier pas even wat zwaarder, met het wel nieuwe en epische westernstuk Outlaw Pete van tien minuten – The Boss is dan het podium al twee keer op en neergerend om zijn fans van zo dichtbij mogelijk op te zoeken. Zelden een artiest van dit formaat gezien die continu zo één wil zijn met zijn publiek. Handjes worden geschud, er wordt volop gezwaaid, microfoons delen met gitarist Steven van Zandt blijft voor mooie momenten zorgen, een jong meisje voorin mag een stukje Waiting On A Sunny Day meezingen en een ouder meisje met het bordje ‘Dutch Courtney Cox’ wordt tijdens de toegift uitgenodigd voor een dansje, zoals in de Dancer In The Dark-clip waarin Cox figureerde.

Bruce feliciteert ons ook in steenkolen-Nederlands met de veertigste verjaardag van het festival en halverwege haalt hij hoogstpersoonlijk alle bordjes op met daarop verzoeknummers. Zo komen er spontane uitvoeringen van het weinig gespeelde Trapped en Born In The USA-hit I’m On Fire. En een worstelpartij met een koe voorzien van een bordje met From Small Things erop, die daarvoor twee nummers als mascotte voor de microfoon heeft gediend. Die goedkeurende blik van eerder op de dag bij The Killers bleek niet voor niets: een opeens zeer nederige en verlegen Brandon Flowers mag het podium op om nota bene Thunder Road mee te zingen. Wat bibberiger dan tijdens zijn eigen concert, maar hij staat er maar mooi.

En zo zijn er uit 2,5 uur Bruce Springsteen op Pinkpop 2009 nog tientallen anekdotes en opmerkelijke dingen te vertellen. Het beeldmateriaal zoals vertoond op de grote schermen, zou uitgegeven moeten worden. Dan kunnen we terugkijken naar de opkomst op het podium, met saxofonist Clarence Clemons grijzend aan de zijde van The Boss met een arm om hem heen, Springsteen die zijn gitaar over vijf keer achter elkaar over zijn schouder werpt, een zinderende versie van The Ghost Of Tom Joad, een bezielde preek tijdens Working On A Dream, de talloze plaatjes van een klappende mensenzee in een ondergaande zon en nog zoveel meer. Zou zo’n grote golf van euforie in de afgelopen 40 jaar ooit het Pinkpoppubliek ooit overspoeld hebben? We wagen het te betwijfelen. Als Depeche Mode een dag later wel aanwezig was geweest, was deze show nog altijd het ultieme cadeau voor de veertigste verjaardag van Pinkpop. Eentje waar over zoveel jaren nog steeds over gepraat gaat worden.

Of dat ook geldt voor enkele optredens op de zondag, zoals De Staat, Kyteman’s Hiphoporkest of de afscheidsshow van Krezip? Dat lees je zeer binnenkort hier.