Review: Titus Andronicus – The Monitor

Wie kan er naast Titus Andronicus uit New Jersey nog een Amerikaanse indiepunkrockband noemen met zulke tot in de hemel reikende ambities en tegelijkertijd grote interesse voor geschiedenis en literatuur? Veel mensen weten het nog niet, maar alleen al daarom is dit vijftal onder leiding van zanger/gitarist Patrick Stickles in deze tijd een ronduit unieke band. Na het al niet misselijke debuut The Airing Of Grievances van vorig jaar, laat de groep zich op The Monitor inspireren door de bloedige Amerikaanse Burgeroorlog, van 1860 tot 1864. Niet dat deze plaat van tien nummers in een uur (!) hierdoor een chronologische geschiedenisles is geworden, maar wel is The Monitor doordrenkt met parallellen naar Amerikaanse oorlogen van nu (‘the enemy is everywhere!) en verhalen en anekdotes uit die jaren, verteld door bevriende muzikanten die in de huid van belangrijke figuren als Abraham Lincoln kruipen, afkomstig uit bands als Vivian Girls, Ponytail en Wye Oak.

Dat maakt The Monitor dus onbetwist tot een loeipretentieus conceptalbum, inclusief nummers van tegen de negen minuten of zelfs een kwartie…..ho, wacht, ren nu niet gillend weg! Want Titus Andronicus maakt de pretenties waar en The Monitor is een ronduit fantastisch album geworden, dat op gezette tijden op een heerlijke manier gierend uit de bocht vliegt. Deden meer bands dat maar met opzet. Deze plaat moet ook groots en meeslepend kunnen zijn voor hen die het misschien normaal niet zo hebben op vuige rammelpunkrock die bovendien maniakaal gezongen is; denk Bright Eyes’ Conor Oberst op zijn meest hysterisch.

Maar van The Monitor spatten bloed, zweet, tranen en een soort absolute drang om deze muziek te laten horen af. Urgentie heet dat ook wel, met een clichématig popjournalistiek woordje. Vanaf het moment dat zeven minuten durende plaatopener A More Perfect Union werkelijk losbarst en Stickles uit zijn tenen ‘baby, we were born to die!’ krijst, is er werkelijk geen houden meer aan. En toch heeft de muziek ook iets feestelijks zonder plat te worden: “The enemy is everywhere’, klinkt het dreigend en jolig tegelijk in het opmerkelijk getitelde Titus Andronicus Forever.

Vanaf dit begin tot het bittere eind barst The Monitor uit z’n voegen van de grommende gitaren, grootse melodramatische melodieën en die jachtige drive die het album zonder stoppen voortstuwt. In al hun ruwheid worden de climaxen van lange stukken A Pot In Which To Piss en Four Score And Seven prachtig opgesierd met blazers, en met To Old Friend And New heeft Titus Andronicus domweg een schitterende tranentrekkende ballade gemaakt. In gedachte dwaal je intussen zelf door de slagvelden, na afloop van de strijd.

Daarin slaat de band hooguit tegen het einde door, als slotstuk The Battle Of Hampton Roads veertien minuten lang doorzaagt. Een raginale mét doedelzakken als afsluiting maakt echter een hoop goed. Dit alles maakt The Monitor een geweldig meeslepend stuk Amerikaanse geschiedenis in rauwe indiepunkrockstijl, die live vast zowel goed is voor met bier en whiskey (‘I need a whiskey!’) doordrenkte moshpits als voor bedachtzaam luisterende indiekids achterin de zaal of festivaltent. Dat is dankzij The Monitor op slag geen onmogelijke combinatie meer. (****)

Titus Andronicus geeft in mei optredens in Nederland, ik hoop op integrale uitvoeringen van The Monitor.

15/5: Tivoli de Helling (Klub Radar), Utrecht
16/5: Rotown, Rotterdam
17/5: Bitterzoet, Amsterdam (dubbelconcert met Surfer Blood!)

Titus Andronicus -  A More Perfect Union (radio edit)