Motel Mozaïque, zaterdag: HEALTH reduceert de rest tot doetjes

Nog wat in verdwaasde sombere stemming door de ongrijpbare show van Fever Ray en de verwoestende kracht van …And You Will Know Us By The Trail Of Dead van de avond ervoor, is het zaterdagavond toch echt tijd voor een rondgang door Rotterdam voor dag twee van Motel Mozaïque. Die heeft een hoog Zweeds gehalte – en dan wordt Nina Kinert zelfs nog overgeslagen -, maar de absolute knockout komt al vroeg van HEALTH uit Los Angeles. De rest van de vrij artistieke bands op het overvolle program worden dan al helemaal gereduceerd tot doetjes of uitgerangeerde ouwe zakken (A Certain Ratio). Enfin: de Motel Mozaïque-zaterdag, met een hoger zapgehalte dan de vrijdag.

Eigenwijze acts te over op Motel Mozaïque. Neem nu Wildbirds and Peacedrums uit Zweden, een duo dat bestaat uit zangeres Mariam Wallentin en drummer Andreas Werliin. Een opvallende bezetting – slechts zang en allerlei slag- en percussie-instrumenten – vraagt uiteraard om opvallende liedjes. En die hebben Wallentin en Werliin absoluut: zeker de snellere liedjes met tribal-achtige drums zijn sterk. Dat de twee elkaar ontmoetten op de opleiding improvisatiemuziek is live te merken: elkaar scherp in de smiezen houdend reageren ritme en stem voortdurend op elkaar. De indrukwekkende strot van Mariam kan nog niet verhullen dat enkele langzame nummers wat minder spannend zijn, maar toch zien we Wildbirds and Peacedrums graag nog eens terug.

Dat geldt ook voor Zuid-Afrikaanse band op het program BLK JKS (foto linksboven), al is het maar vanwege het gevoel dat het kwartet uit Johannesburg in Watt niet helemaal in vorm was. BLK JKS (spreek uit Black Jacks) is in Amerika getekend door indielabel Secretly Canadian, vanwege de van Sonic Youth geleende krassende gitaren en soundscapes waarmee de typisch Afrikaanse ritmes, afrobeat en songstructuren zijn aangekleed. Bij vlagen best spannend, maar alleen wat gitaarherrie in je nummers maakt je nog geen ware variant op TV On The Radio, zoals her en der wordt beweerd. Wel is er ritmisch veel te beleven en is de muziek bij vlagen aangenaam complex. Zodanig zelfs dat de drie andere, erg cool ogende muzikanten hun slagwerker zelfs niet altijd goed kunnen bijhouden. Die drummer lijkt met z’n afrokapsel en brede grijns trouwens het meest naar zijn zin te hebben. Lastig, maar daardoor boeiend geval verder: verstokte wereldmuziekfans zullen wellicht gillend wegrennen voor het gitaarlawaai, maar BLK JKS een Afrikaanse indieband noemen gaat weer wat te ver. Interessant, graag nog eens op scherp terugzien.

En als er één band op Motel Mozaïque op scherp staat, dan is het wel destructief noisekwartet HEALTH (foto rechts) uit Los Angeles. Na een stadiontournee met Nine Inch Nails in de VS afgelopen herfst, nu in een Rotterdamse, lage kelder voor 250 man. Een donkere, bedompte omgeving die geknipt is voor dit soort sonisch terrorisme. Op de ziedende set opgebouwd uit vlijmscherpe scherven noise, no wave, mathrock, electro en, eh, disco, zou je tal van bewoordingen los kunnen laten. En laten we dat gewoon eens doen: bruut, reteagressief, gemeen, gevaarlijk, bezeten, volslagen compromisloos en onverbiddelijk bijvoorbeeld. Amelodieuze gitaarriffs en -geraas, vervormd geschreeuw – speenvarken door een overstuurde microfoon, iemand? -, snerpende elektronica en razendsnel drumwerk vol onmogelijke breaks lijken volslagen chaotisch, maar zijn perfect uitgedacht. Nieuw werk laat een minder verknipt en wat melodieuzer en dansbaarder geluid horen, zoals nieuw nummer Die Slow, voor een in september te verschijnen nieuwe plaat.

Spelen, spelen en nog eens spelen heeft van HEALTH bovendien een uitermate strakke, perfect op elkaar ingespeelde band gemaakt. Raggen, twee seconden stoppen en weer zonder aftellen doorspelen? Geen probleem. En dat alles op een krankzinnig volume met als resultaat meerdere toeschouwers met de vingers in de oren vanwege de vele schelle gitaareffecten en elektronica. Lekker pesterig bandje ook: ‘this is our last song’ is de mededeling voor het laatste stukje van 40 seconden. De toegift duurt een minuutje. Het publiek snelt naar buiten om de stoeptegels uit het trottoir voor de Watt te rukken. Nee, dat gebeurde niet echt, maar het had zomaar gekund.

Wat te doen na deze knockout? Hoe schattig ze ook zijn, Eva en Ivan van 12 en 14 jaar a.k.a. Tiny Masters Of Today hadden ondanks een nochtans leuk debuut veel meer mogen knetteren. We willen het zo graag leuk vinden met z’n allen in Rotown. Maar de bebeugelde kiddo’s staan met bas en gitaar als volleerde pubers verveeld op het podium de zaal in te kijken, spelen ondanks al wat jaartjes ervaring toch wel erg slordig en mat en het consequent valse, monotone gejengel van Eva werkt binnen twee nummers op de zenuwen. Dat vinden meer toeschouwers: de grote uittocht van voor het podium richting uitgang komt binnen vijf minuten op gang.

Van de jongste band op het festival naar de oudste dan maar (A Certain Ratio), wel via een kort bezoekje aan de vriendelijke, volop met blazers opgesierde luisterpop van het IJslandse Hjaltalin in een goed gevuld Lantaren. Op het eerste gehoor leuke liedjes en acht mizikanten die zichtbaar lol hebben in wat ze doen, al roept de stem van de vast aardige frontman bij schrijver dezes iets teveel associaties op met Sting of diens zoon in Fiction Plane.

Maar dat is nog altijd minder erg dan naar een statische show van een groep ouwe mannen kijken. A Certain Ratio bracht begin jaren tachtig platen uit op het Factory-label en tourde onder meer met Joy Division. Na ruim tien jaar stilte is de Britse groep terug met Mind Made Up en mag A Certain Ratio in Watt bewijzen nog vitaal te zijn. Mission failed. Enkele grooves nodigen nog wel uit tot voorzichtig heupwiegen, maar een te laag tempo en monotone songs staan wat meer pit danig in de weg. A Certain Ratio komt anno nu niet meer mee. Dat het optreden voor het leeuwendeel van het publiek achtergrondmuziek is bij al dan niet goede gesprekken, spreekt hierbij boekdelen.

Nee, laat dit soort muziek van dik 25 jaar terug tegenwoordig maar aan de jonkies over, zo bewijst ook weer een licht hysterisch bandje uit Californië genaamd Mi Ami tegelijkertijd in de kelder van Watt. Dansbare postpunk à la Gang Of Four dus en weer wat Afrikaans aandoend drumwerk, met nerveus ogend zangertje dat met hoge stem de longen uit zijn lijf krijst. Daar moet je tegen kunnen, maar opruiend is het wel. Nog wat meer variatie in de nummers moet de eerste prioriteit van Mi Ami worden, dan zien we deze band vast nog wel eens terug in clubs of andere festivals.

Het slot van de avond wordt geplaagd door een vreemde keuze in de programmering: in de Schouwburg zijn in zowel kleine als grote zaal Zweedse bands aan het werk, gespecialiseerd in zachtaardige indiepop met bovengemiddeld mooie melodieën en arrangementen. Eerst een kijkje bij duo Marching Band, dat als vijftal op het podium staat. Ook live blijven de liedjes van debuut Spark Large – hier uit via Excelsior – erg fraai, maar toch sprankelen ze een stuk minder dan op die plaat. En liedjes met zoveel optimisme en levenslust schreeuwen bovendien om een wat minder statische podiumpresentatie. Niet onaangenaam dus, maar het album is vooralsnog plezieriger dan het concert.

Boven in de grote zaal is Loney Dear inmiddels begonnen, de groep van Emil Svanängen die ons de laatste jaren trakteerde op bloedmooie albums Sologne, Loney Noir en het nieuwe Dear John. Op die jongste plaat is meer ruimte voor een voller geluid en gefröbel met elektronica, een jasje dat de band toch minder goed past. Live klinkt Loney Dear dit keer op de steviger momenten opeens als een lompere rockband, wat wordt versterkt door te hard en galmend zaalgeluid. Tot overmaat van ramp lijkt de lichtman zich bij de set van 2ManyDJ’s in de Watt te wanen, zo’n woeste lichtshow zien we zelfs bij de mooiste rustieke liedjes. Dit alles maakt het moeilijk om deze keer echt volop van Loney Dear te genieten. Geen herhaling van het verbluffende Crossing Border-optreden van enkele jaren terug dus, ondanks enkele vertrouwd mooie momenten. Een fraai meezingmomentje maakt de immense zaal acuut tot een gezellig clubje, waarin het plots indrukwekkend muisstil is.

Een podiuminvasie op Motel Mozaïque? Ja hoor, in het feestgedruis bij 2ManyDJ’s (foto links) in Watt gebeurt het, totdat het rond Stephen en David Dewaele – prima op dreef, niets anders verwacht – vol staat met tientallen feestgangers. Bijpassende trackkeuze: MGMT’s Kids in de remix, en de zaal ontploft. De organisatie grijpt in, rustig veegt security de bühne schoon, zodat de Dewaele’s ongestoord door kunnen gaan met waar ze onderhand onovertroffen in zijn: bekende krakers op originele manier aan elkaar rijgen en door slechts af en toe bekende fragmentjes weg te geven, hoogtepunt na hoogtepunt uitstellen. Lekker, maar wat vermoeiend, na twee mooie en uitermate gevarieerde Motel Mozaïque-avonden.

Wat gaat het 10-jarig bestaan van het festival volgend jaar brengen? We kijken er nu al met spanning naar uit. En misschien kunnen we dan weer eens meer tijd maken voor theater, als er tenminste niet weer zo’n interessant en vol muzikaal programma wordt neergezet.

Zie ooK:
- Motel Mozaïque, vrijdag: tasten in het duister met Fever Ray