Een chique aandoende prachtomgeving is het zeker, die Koninklijke Schouwburg in Den Haag waar een groot deel van Crossing Border zich afspeelt. Al is het soms even zoeken naar de juiste zaal of foyer via de vier verdiepingen, de subniveaus, trappetjes en sluipgangetjes om de grote zaal heen. Dat zorgt op de drukkere vrijdag voor meer zoekende blikken en wat files in de trappenhuizen. Terwijl het fraaie nieuwe gebouw van het Nationale Toneel vrijdagavond is overgenomen door legertjes voorlezende en musciserende Schotten en IJslanders, valt er deze avond op muzikaal gebied het meest te genieten van de Zweedse betovering die Loney, Dear (foto) heet en van het wonderlijke New Yorkse Yeasayer in de knusse theatertent Cuatro.
Voor de prachtige, intense indierootspop van Okkervil River mag de
bezoeker tegen 19.30 eerst aan fitness doen: de band van Will Sheff
(ook Shearwater) speelt helemaal boven in het schouwburggebouw, in de
theaterzolder die dit festival is omgedoopt tot Paradijs. Geen idee hoe
het de rest van de avond was, maar een paradijsje is het kleine
zaaltje beslist tijdens het uur dat Okkervil River speelt. Dat de
songs op hun platen Black Sheep Boy en het vrolijker gestemde The Stage Names
meer dan mooi zijn, was al bekend. Op het podium krijgen ze een flink brok extra
passie mee van de met hart en ziel zingende Sheff. Dan kunnen die
enkele vals noot of slecht gestemde gitaar geen roet in het eten
gooien.
´Met hart en ziel´, passie; die termen schieten niet te binnen bij het
zien van het vlakke optreden van The New Pornographers uit Vancouver, Canada. De
gitaarliedjes van de band bezitten aardige refreinen waar je enigszins
van opveert uit je stoel, maar hebben ook de hinderlijke gewoonte steeds minstens
een minuut te lang te duren en door te zeuren. Deze muziek mist een soort kracht, mystiek
of intimiteit die we de vorige avond wel bij Kula Shaker en Spinvis
zagen, waardoor The New Pornographers niet op hun plek zijn in die grote,
statige schouwburg.
Daarnaast is de interactie met het publiek minimaal en is de podiumact
zeldzaam statisch (gitarist en bassist wijken geen meter van hun plek), zodat een enkele gaap in zo'n heerlijk zittende
schouwburgstoel moeilijk te onderdrukken is. 'Supergroep uit Canada'
lees je wel eens over de band. Na dit optreden kan en wil ik die
omschrijving nog steeds uitsluitend gebruiken voor Arcade Fire.
Even later slaat bij Loney, Dear
rond de Zweedse songschrijver Emil Svanängen wel de betovering toe in
dezelfde, goed gevulde zaal. De muziek leent zich ook beter voor deze
plek: intieme, breekbare luisterliedjes met steevast een sterke opbouw,
louter mooie melodieen, loepzuivere samenzang en geweldige
arrangementen. Meerdere lagen kippenvel gegarandeerd. En Svanängen
die van de schouwburg met zijn gezellige babbeltjes een huiskamer maakt
en ons allemaal uitnodigt om naar zijn laatste optreden van het jaar te
komen kijken in Stockholm, volgende week. "Er is een grote gastenlijst
en je kunt hier vandaan heel goedkoop vliegen", glimlacht hij.
Zeker live valt op hoe de liedjes van de twee albums die hier dit jaar
verschenen, Sologne en Loney, Noir nauwelijks voor elkaar onderdoen.
Crossing Border is niet hét festival waar je de nieuwste bandjes
ontdekt, maar heeft met Yeasayer uit Brooklyn, New York wel een pittige
smaakmaker in huis gehaald. Op het bijzondere debuut All Hour Cymbals
zijn we voorlopig nog niet uitgeluisterd, zeker niet na de eerste
concerten op Nederlandse bodem. Na enkele vermakelijke verhalen van
Nederlandse held Wim de Bie, spelen de vier heren (wat hippietrekjes,
in kleding die uit één koffer van het Leger des Heils lijkt te komen)
in de warme theatertent Cuatro. Dat valt ze niet mee: door de lampen in
de lage tent hebben ze het bloedheet en ze horen zichzelf amper spelen
via de monitoren. "Horen jullie alles goed", vragen ze halverwege wat
onzeker aan de volle tent.
En of alles goed te horen is. Na het al meerdere malen horen van All Hour Cymbals valt
het kwartje pas echt bij het zien van Yeasayer. Knap gespeelde
baslijnen a la Talking Heads, wonderlijk gitaarwerk met invloeden uit
Afrika en het Midden-Oosten (zeer sixties), een expressieve zanger met hoge, gekwelde
stem, complexe Afro-ritmes op een deels elektronisch drumstel en
razendknappe, kraakheldere vierstemmige harmonieen maken dit optreden
van Yeasayer tot een sensatie. Slim gebruik van diverse effecten zorgt voor het rijke, volle geluid, zelfs in deze kleine tent. De experimenteel aandoende, maar altijd meeslepende muziek blijft
altijd poppy, lijkt soms New Age-achtig, maar raakt de luisteraar in Cuatro zeker dankzij die
samenzang tot op het bot.
Paul Simon ten tijde van Graceland meets TV On The Radio? Dit lijkt een voor deze tijd behoorlijk uniek nieuw bandje te zijn. Volgend jaar ongetwijfeld terug in het land, deze bijzondere nieuwe band. Van Crossing Border is het een gouden greep geweest om Yeasayer op de planken te zetten.
Lees ook de Crossing Border-verslagen van donderdag 22 november (Spinvis, Kula Shaker) en zaterdag 24 november (met oa. Vic Chesnutt, Patti Smith, Super Furry Animals en Black Rebel Motorcycle Club).
