Lowlands, de vrijdag: Jónsi overdondert doodleuk wéér

Ik word oud. “Meneer, weet u waar de Alpha-tent is?” Jawel, die goudeerlijke vraag kregen we vrijdagmiddag voorgeschoteld, koud aangekomen op het bonte Lowlands. Vers enthousiasme van nieuwelingen die die jaarlijkse uitbundige feest in de Flevopolder voor het eerst meemaken. Daar sta je dan , voor de negende of tiende keer sinds 1996, afgewisseld met bezoeken aan het Belgische Pukkelpop.

We glimlachen even à la ‘ach, wat schattig, een First timer’ en dat is niet kwaad bedoeld, om de jongens vanaf de India-tent een stukje rechtdoor en dan rechtsaf te wijzen, in de krioelende mensenzee die om een uur of twee ’s middags al goed op gang is gekomen op Lowlands 2010. Hoera, daar zijn we weer!

Daar is iedereen dan eindelijk; de dik 50.000 mensen die zich eind februari binnen een week zeker stelden van een verblijf in de Flevopolder in het een na laatste weekend van augustus, om zich te laten onderdompelen in vooral muziek in alle genres, theater, literatuur, comedy, dans en volop randspektakel. Duizenden hardcore Lowlands-fans die dit overvolle festivalweekend voor geen goud willen missen: voor veel van hen is Lowlands een soort thuiskomen, voor nieuwelingen is het een paradijs waarvan grootte, drukte en veelkleurigheid overweldigend.

In hoeverre is na zo snel uitverkopen vanwege het er per se bij willen zijn, de muziek bijzaak geworden? Dat lijkt reuze mee te vallen, maar de gemiddelde Lowlander lijkt anno 2010 zeker niet meer voor kabbelende luistermuziek of noisy indiepop te komen. Al kun je je natuurlijk afvragen in hoeverre dit nieuw is, het valt toch wat meer op. Het groepje New York-spotters dat bij opener Cymbals Eat Guitars staat, hoort en kijkt de noisy gitaarpop met dwarse uithalen gelaten aan, wat niet vreemd is: de lekker stekelige liedjes zijn er wel, maar er druipt precies 0,0 procent energie van dit kwartet af. Deze muziek verdient een gemenere presentatie. Nu houdt het opgewonden gepraat van het publiek tot aan de voorste rijen aan.

Dat probleem heeft I Am Kloot ook: John Bramwell’s liedjes over ‘getting drunk and fuckin’ disaster’ zijn in hun soberheid prachtig en kunnen feitelijk niet kapot. De band is echter veel te vroeg geprogrammeerd: iedereen is nog te opgewonden dat Lowlands net weer begonnen is, dus overstemt het gekeuvel tegen het tentdoek de zachtste momenten. Dit had laat op de avond gemoeten, als het duister al is ingetreden. Het trio treft nauwelijks blaam, met bij vlagen rauwe en vooral prachtige parels als Storm Coming, To You, het nieuwe The Brink en het nog altijd kippenvel opwekkende Proof als afsluiter. Dat is I Am Kloot’s mooiste liefdesliedje, en meteen het mooiste liefdesliedje van deze Lowlands-vrijdag.

Rond het bij vlagen mooie, maar eveneens wat voortkabbelende optreden van het Schotse en sympathieke Frightened Rabbit – aardige liedjes, aardige band – zie je alvast duidelijk waar het overgrote deel van het Lowlands-publiek voor komt. Keihard feesten. De Alpha-tent gaat voor het eerst dit weekend volledig los op de show van rappers The Opposites, Flinke Namen en Dio, ondersteund door Go Back To The Zoo. Ook bij de vuige rock van Triggerfinger, even daarvoor in de Alpha, is het goed los gegaan, zo is uit betrouwbare bron vernomen. Heel gezellig is het bij de vier charmante Noorse dames in jurkjes van Katzenjammer in het knusse Lima-podium. Ze spelen hun vlotte mix van hoempa en zeemansliederen – over twee vechtende vikingen bijvoorbeeld – heel aanstekelijk, blijken verdraaid goed samen te kunnen zingen en zijn verbaasd dat de voorste tien rijen fanatiek de Noorse refreinen meezingen. “You actually know this? Wow!” Ontwapenend optreden van een band die er op Lowlands veel vriendjes heeft bij gekregen.

Heftig dansen, hard rocken of hossend in de polonaise, dat is wat veel mensen het liefst willen. En geef ze maar n’s ongelijk. Daarvoor moet je dus ook niet bij Broken Bells zijn, de nieuwe liedjesband van The Shins-zanger James Mercer en producer Danger Mouse. Een niet al te bekende naam met veelal rustige liedjes geprogrammeerd in de Alpha: dat riep bij de liefhebbers al wat vraagtekens op. Een kleinere tent was inderdaad passend geweest, want bij het begin van het optreden is de enorme Alpha nog niet halfvol. Toch ligt het niet aan de grootte van de tent dat Broken Bells nauwelijks aanslaat. De meningen over het optreden zijn verdeeld: ondergetekende kan de wegblijvers niet ongelijk geven: ook al staat Broken Bells met zeven man sterk op het podium, het is een zeldzaam statische vertoning, terwijl net als op de plaat de rustigste liedjes spanningsloos voortkabbelen. Blijft over: de altijd mooie stem van Mercer en de beste liedjes Head’s On Fire en The High Road.

Ook een luisterconcert, maar dan van een robuustere, oerdegelijke band die de aandacht beter vasthoudt, is het eerste Lowlands-optreden van Ben Bridwell’s Band Of Horses. Jongste album Infinite Arms is niet het sterkste van de Amerikanen, vanwege een overdaad aan suikerzoete ballades, maar live weet de zeer solide spelende groep de rustige momenten effectief af te wisselen met steviger werk van de eerste twee platen: zeker is There A Ghost? en het al bijna klassieke The Funeral kunnen op veel bijval rekenen van het publiek in een goed gevulde Grolsch-tent. Altijd degelijk tot goed, Band Of Horses, nooit saai, maar ook weer niet overweldigend.

Ierse zangeres Imelda May maakt intussen bij Lima nieuwe vrienden met haar lekker rauw gezongen rockabilly. Dat is vermakelijk om even te zien, maar we maken ons op voor het verwachte klapstuk van de vrijdag: het optreden van Sigur Rós-zanger Jónsi met zijn band, die begin juni tot twee avonden aan toe Paradiso muisstil kregen met een zowel muzikaal als visueel overdonderende show. Dat is in een grote Lowlands-tent bij daglicht natuurlijk wat lastiger, maar toch: je hoort hoe de IJslanders ook hier langzaam maar zeker het hele publiek meekrijgen met die feeërieke, bij vlagen extatisch blije solo-nummers die Jónsi maakte voor zijn soloplaat Go. De visuals zijn dit keer wat eenvoudiger afgebeeld, slechts op een groot doek, maar ogen nog steeds imposant.

Zeker bij de geweldig gespeelde uptempo liedjes Boy Lilikoi, Go Do en Animal Arithmetic wordt het publiek compleet meegezogen in deze euforische muziek als een grote kleurenpracht, terwijl die immer ongelooflijke zangstem overal doorheen snijdt. De bijval en applausjes groeien na ieder nummer. De finale moet dan nog komen: afsluitend Grow Till Tall had nog het best op eerdere Sigur Rós-albums gepast, kalm en tranentrekkend mooi beginnend en langzaam uitgroeiend tot een duizelingwekkende orkaan van gitaarnoise. Jónsi heeft het net als na de legendarische Sigur Rós-show op Lowlands 2008 weer voor elkaar: het publiek in de Grolsch is diep onder de indruk en totaal weggeblazen.

Beter wordt het vandaag niet meer, en ook een groter contrast is niet denkbaar tussen de euforische uitbundigheid van Jónsi en de sombere kaalheid bij brombeer Mark Lanegan, die wat vreemd weggemoffeld staat in de Lima. Zelfs na het uitvallen van het geluid houdt de eeuwig toerende zanger zich haaks, slechts begeleid door een gitarist. Voor spektakel hoef je bij Lanegan niet te zijn, maar op zijn geheel eigen manier maken de volledig gestripte songs in dienst van man’s stem toch indruk, van zijn solo-werk van onder meer album Bubblegum tot enkele liedjes van zijn oudere bands Queens Of The Stone Age (Hanging Tree) en Screaming Trees (Ghost Town). Mooi in al z’n eenvoud.

Een van de spaarzame geheimen van deze Lowlands staat vervolgens tijdens The Specials – groot feest, zo is me verzekerd – op Charlie, ingeklemd tussen The Kooks en Blink-182. De Australische psychedelische rockband Tame Impala speelt voor het eerst in Nederland en blijkt een heerlijke soundtrack bij het invallende duister en de opkomende maan te vormen. Heerlijk zweverige psychdelische pop met stevige Beatles-invloeden, meeslepend, gedrenkt in een diepe galm en met verslavende, killer baslijnen. Dat alles is te horen op debuut Innerspeaker en komt ook live al heel goed uit de verf. Statische band of niet, het jonge viertal voor een klein duizendtal fijnproevers op Lowlands (ze zijn er nog!) indruk door er heerlijk op los te zweven en op de juiste momenten harder uit te halen. Instant hit Solitude Is Bliss wordt net een lekker tandje langzamer gespeeld, opeens is daar een opmerkelijke, groovende cover van Remember Me, ninetieshitje van eendagsvlieg Blueboy en een onverwacht zompende rockfinale van tien minuten. Geslaagd podiumdebuut en heel graag snel terug in de kleinere clubs voor meer en langere optredens, deze Ausssies, want dit smaakte naar meer, véél meer.

Onthaald als grote held van 2010 op het gebied van chillwave en experimentelere elektronica dankzij zijn album Cosmogramma: Flying Lotus. Steven Ellison treedt met zichtbaar plezier aan in volgepakte India, helaas niet met band, maar wel met een solide dj-set. Die komt ietwat traag en eentonig op gang ondanks de vreemd over elkaar heen stuiterende (breakbeats) en vervreemdende samples, maar de tent gaat alsnog loos als de beats en geluiden wat ruwer en minder abstract worden. En toch: van iemand met de – weliswaar door de pers – toegekende status aan Flying Lotus dit jaar, had het wellicht iets meer mogen zijn dan slechts een degelijke dj-set.

Het dansen gaat dan uiteraard door op Lowlands, tot in de vroege uurtjes in Grolsch (Zeroes Heroes met hits uit het vorige decennium gaat eerder Eminem en Beyoncé en voor plat (‘Komt ‘ie dan he!’) dan voor echte alternatieve hits. Even lachen is het bij de Deutsche Biergarten Boys en hun Duitstalige dansvloerkrakers (‘Mama, wo ist mein Pils?’), die echter niet veel volk trekken.

De grote uittocht richting campings komt rond 02.00 uur ’s nachts op gang: er zijn immerrs nog twee bomvolle, slopende Lowlands-dagen en -nachten te gaan. Wie zei daar dat festivallen geen topsport is? Lees vanaf zondag meer over optredens van oa. Tim Knol, Blood Red Shoes, Laura Marling, The Gaslight Anthem, LCD Soundsystem en Holy Fuck.

Zelf hele andere dingengezien of een andere mening? Deel het in de reacties!

Zie ook:

- Lowlands, de zaterdag: Mumford and Sons zorgen voor ware euforie
- Lowlands, de zondag: intens The National, spontane Wallis Bird, daverend QOTSA